नेपालका राष्ट्रिय विभूति मध्ये एक बलभद्र कुँवर नेपाली इतिहासका एक वीर योद्धा थिए। उनी नेपाल-ब्रिटिस युद्ध (सन् १८१४-१८१६) का प्रमुख नायकहरूमध्ये एक मानिन्छन्। उनको जन्म विसं १८४५ पुस १५ गते काभ्रेपलाञ्चोक जिल्लाको पाँचखाल नगरपालिकास्थित भमरकोटमा भएको थियो। उनका पिता सुब्बा चन्द्रवीर कुँवर थिए भने आमा अम्बिका देवी थिइन्। उनका हजुरबुबा सरदार जयकृष्ण कुँवर थिए भने मावली हजुरबुबा नेपाली सेनाका प्रसिद्ध वीर योद्धा अमरसिंह थापा थिए।
बलभद्र कुँवर नेपाली सेनाको पुरानो गोरख गणमा कप्तानको पदमा कार्यरत थिए। नेपाल-ब्रिटिस युद्धको क्रममा उनले नालापानी किल्लामा करिब ६०० नेपाली सैनिकको नेतृत्व गर्दै अङ्ग्रेज फौजको विरुद्ध बहादुरीपूर्वक प्रतिरोध गरे। ब्रिटिस सेनासँग लगभग आठ गुणा कम संख्यामा भए पनि नेपाली सैनिकहरूले वीरतापूर्वक युद्ध लडे। उक्त युद्धमा अङ्ग्रेज सेनालाई ठूलो क्षति भएको थियो।
यद्यपि, नेपाली सेना अन्ततः पराजित भए पनि बलभद्र कुँवरको वीरताको कदर गर्दै ब्रिटिस सेनाले ‘हाम्रा वीर शत्रु बलभद्र र उनका वीर गोरखालीहरूको स्मृतिमा सम्मानोपहार’ भन्ने शिलालेख स्थापना गरेको थियो। ब्रिटिस फौजले नेपाली सैनिकहरूको शवलाई दोसल्ला ओढाएर सम्मान व्यक्त गरेको इतिहास पाइन्छ।
नालापानी गुमाएपछि बलभद्र कुँवरले दुन उपत्यकाको रक्षा गर्न प्रयास गरे। उनले दुन उपत्यकाभन्दा करिब आठ किलोमिटर उत्तरको उच्च स्थान खलङ्गामा किल्ला निर्माण गरी अङ्ग्रेजसँग पुनः प्रतिरोध गरे। नेपाली सेना संख्यामा कम भए पनि उनले नेतृत्व गरेको नेपाली फौजले अत्यन्तै वीरतापूर्वक लडाइँ लड्यो।
बलभद्र कुँवरको योगदान केवल युद्धमै सीमित थिएन, उनले नेपाली वीरताको गौरवलाई विश्वसामु चिनाएका थिए। उनको वीरता नेपाली इतिहासमा सधैं अमर रहनेछ।
राष्ट्रिय विभूति बलभद्र कुँवरको निधन विसं १८७९ चैत २८ मा भएको थियो। उनको योगदानको सम्मान स्वरूप नेपालका विभिन्न स्थानहरूमा उनको प्रतिमा तथा नामकरण गरिएको छ। उनी नेपाली वीरताको प्रतीकका रूपमा सँधै स्मरण गरिन्छ।
This website uses cookies (also third-party cookies) to provide you a better navigation experience. By closing this banner, scrolling this page or by clicking any of its elements, you agree to the use of cookies.